Thời điểm mùa đông nhiệt độ quá thấp, cây cối khó sinh trưởng thì việc làm sao có được nguồn thức ăn ổn định cho trâu bò khiến nhiều người cảm thấy lo lắng. Nếu vậy, bạn nên chuẩn bị trước hay ủ trước nguyên liệu, rau cỏ càng sớm càng tốt. Dưới đây chúng tôi đã tìm hiểu và đưa ra 2 cách ủ thức ăn cho trâu bò phổ biến nhất để mọi người cùng tham khảo nhé.
Ủ chua thức ăn cho trâu bò
Ủ chua thức ăn là hình thức nén chặt các loại thức ăn có khả năng lên men trong điều kiện kín khí nhằm bảo quản chúng lâu dài hơn. Mẹo này được bà con nông dân áp dụng phổ biến nhất.
Thời điểm ủ thức ăn tốt nhất
Nếu là ủ chua thức ăn cho trâu bò thì bạn có thể ủ quanh năm. Tuy nhiên để dự trữ thức ăn cho vụ đông thì tiến hành ủ từ tháng 9 đến tháng 11 duong lịch là tốt nhất. Vì theo đúng kĩ thuật có thể bảo quản thức ăn sau ủ từ 3 – 4 tháng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
– Thức ăn xanh: Bao gồm 100 kg cỏ voi, cỏ VA06, cỏ Guatemalla, hoặc thân, lá cây ngô sau khi thu hoạch, cây lạc, ngọn lá sắn,…
– Bột ngô hoặc bột cám gạo: Khoảng 5 – 10 kg và đảm bảo không bị ẩm, mốc hay thối hỏng.
– Muối ăn: Khoảng 0,5kg với mục đích tạo tính ngon miệng và bổ sung thêm những khoáng chất cần thiết cho gia súc khi sử dụng.
Dụng cụ cần chuẩn bị
Tùy theo điều kiện kinh tế cũng như điều kiện của từng hộ dân, bạn có thể xây dựng hố xây, hố đào có lót bạt dứa hay dùng túi nilon để ủ.
– Hố ủ: Nên chọn nơi cao ráo, không ứ đọng nước, thuận tiện cho việc di chuyển và cạnh chuồng nuôi. Hố có thể làm dạng tròn, vuông hay hình chữ nhật. Kích thước hố tùy thuộc vào số lượng gia súc và định lượng thức ăn/con/ngày. Tuy nhiên với hố có thể tích 1m3 (1m x 1m x 1m) có thể chứa 300 – 400kg nguyên liệu. Do đó, nên làm 1 hố ủ có dung tích ủ đảm bảo trữ lượng thức ăn đủ cho số lượng gia súc sử dụng trong vòng 15 – 20 ngày.
– Túi ủ: Nên dùng túi nilon bao ngoài là bao tải dứa hoặc dùng vỏ bao đựng phân đạm làm túi ủ. Trung bình 3 túi ủ được khoảng 100kg thức ăn xanh.
– Các dụng cụ cần thiết khác
- Dao, thớt hoặc dùng máy thái thức ăn dùng để băm, thái thức ăn
- Bạt, bao dứa, rơm rạ, tấm lợp… để che đậy hố ủ
Cách ủ thức ăn cho trâu bò chuẩn kĩ thuật
Khi ủ thức ăn cho trâu bò, bạn có thể ủ nhiều loại cỏ với nhau nhưng phải đảm bảo các tiêu chuẩn theo các bước sau:
Bước 1: Băm và phơi nguyên liệu
– Ngay khi thu hoạch cỏ về, bạn nên tiến hành băm hoặc thái thành từng đoạn có chiều dài khoảng 3 – 5cm. Sau đó mang đi phơi tái.
– Phơi dưới sân hoặc bạt dứa sạch để giảm bớt độ ẩm (lượng nước) trong cỏ. Khi cỏ có độ ẩm khoảng 65 -70% là phù hợp để đem ủ.
– Kiểm tra độ ẩm của cỏ trước khi ủ bằng cách dùng tay nắm một nắm cỏ sau khi phơi trong vòng 1 phút, rồi từ từ nhả ra và thấy:
- Cỏ mở ra từ từ, các nếp trên lá để lại đường gấp không rõ ràng, không bị gẫy nát thì độ ẩm đạt khoảng 65 – 70%.
- Cỏ mở ra từ từ, các nếp trên lá không để lại đường gấp, không bị dập nát thì độ ẩm trên 70% tiếp tục phơi.
- Cỏ bung ra ngay thì độ ẩm dưới 60%, nếu là cỏ non đem ủ thì có chất lượng tốt, cỏ già sẽ cứng nên khi đem vào túi ủ rất dễ bị thủng túi.
Bước 2: Cân và phối trộn nguyên liệu
– Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu như trên, bạn cân theo tỉ lệ 100kg cỏ + 5 – 10kg bột ngô hoặc cám gạo + 0,5kg muối ăn rồi phối trộn nguyên liệu.
– Tiến hành trộn đều muối ăn với bột ngô hoặc cám gạo. Sau đó thì đem hỗn hợp này trộn đều với cỏ.
Bước 3: Tiến hành ủ thức ăn
– Với túi ủ:
- Nguyên liệu sau khi đã trộn đều thì bạn cho vào túi càng nhanh càng tốt.
- Sau đó buộc kín túi ngay. Tốt nhất là từ khi cắt thức ăn về cho đến khi cho vào túi ủ diễn ra trong cùng một ngày.
– Cách cho vào túi:
- Bạn cho từng lớp vào túi cao từ 15 – 20cm, rồi dùng tay lèn chặt. Chú ý cần nén trên toàn bộ bề mặt, xung quanh và các góc.
- Sau đó tiếp tục cho các lớp khác đến khi đầy bao thì dùng dây buộc chặt lại.
- Bạn ghi ngày tháng ủ, đưa vào bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh chuột, bọ, gián… cắn thủng bao, không khí sẽ xâm nhập làm mốc, thối thức ăn.
– Với hố ủ:
- Bạn vệ sinh sạch sẽ hố ủ trước khi đem nguyên liệu vào ủ.
- Lót đáy hố bằng gạch hoặc rơm khô, xung quanh bằng bạt dứa, túi nilon đảm bảo kín, không bị hở.
- Đưa nguyên liệu vào tương tự như đem vào túi ủ. Đợi khi đầy hố thì bạn phủ thêm 1 lớp rơm rạ và tiến hành che đậy kín đảm bảo không cho không khí, nước mưa chảy vào.
- Sau 1 tháng ủ thì có thể lấy ra cho gia súc ăn được.
Cách cho trâu bò ăn
– Vào ngày đầu tiên, bạn chỉ nên cho chúng ăn một lượng nhỏ thức ăn để quen dần. Sau đó tăng dần, đến ngày thứ 3, thứ 4 thì mới cho ăn lượng tối đa.
– Lượng thức ăn ủ xanh cho trâu, bò ăn 1 ngày đêm là
- Trâu, bò: 7 – 12kg
- Bê, nghé: 4 – 7kg
Ngoài ra cho ăn thêm cỏ xanh và rơm.
* Lưu ý: Trâu, bò có thai ở thời kỳ cuối hoặc những trâu, bò nuôi còn quá nhỏ thì không cho thức ăn ủ xanh.
Cách ủ thức ăn cho trâu bò bằng ủ héo
Ủ héo là phương pháp trung gian giữa làm cỏ khô và ủ tươi. Cỏ dùng làm ủ héo có hàm lượng chất khô cao hơn dùng để ủ tươi. Cỏ ủ héo sở hữu đặc điểm: Lên men ít, lượng dinh dưỡng bị mất đi cũng ít hơn.
Cách ủ héo thức ăn cho trâu bò
– Sau khi thu hoạch cỏ, bạn vẫn mang chúng về và cắt thành dạng nhỏ hơn.
– Tiếp đến có thể ủ ngay hoặc phơi tái rồi ủ. Độ ẩm trong cỏ cần đạt khoảng 50 – 60%.
– Bạn dùng bao nilon cho cỏ vào từng lớp, nén chặt đến khi bao chứa đầy cỏ.
– Sau đó thì dùng dây buộc kín miệng bao lại. Cho bao cỏ vào bao nilon thứ 2 và buộc thật kín.
– Tiếp theo là để ở nơi tránh được chuột hoặc các con côn trùng khác phá hoại.
Lời kết
Hai cách ủ thức ăn cho trâu bò trên được nhiều hộ nông dân áp dụng nhằm mang đến nguồn thức ăn dồi dào nhất vào thời điểm thu đông khi thực vật khan hiếm. Hi vọng thông tin trên sẽ giúp mọi người áp dụng thành công nhé.
