Cùng với cờ vua, cờ tướng thì cờ vây cũng là bộ môn trí tuệ rất hay giúp bạn rèn luyện sự tính toán, nhạy bén. Tuy nhiên hình thức chơi của cờ vây sẽ hơi khác một chút. Nếu đang hứng thú với game mới này, mọi người cùng Ngonaz tìm hiểu ngay cách chơi cờ vây nhanh giỏi mà đơn giản dưới đây nhé!
Cờ vây là cờ gì?
Cờ vây (tiếng Anh: Go) là một trò chơi cờ lớn và cổ xưa từ nước Nhật. Nó cũng được biết đến như là “cờ đen và trắng” do bàn cờ được chia thành các ô vuông đen và trắng. Cờ vây được chơi trên một bàn cờ hình vuông với kích thước 19×19 ô (hoặc có thể là 9×9 hoặc 13×13 ô cho phiên bản nhỏ hơn).
Mục tiêu của trò chơi là chiếm được nhiều không gian trên bàn cờ hơn so với đối thủ bằng cách đặt các quân cờ (gọi là đá) của mình lên các điểm giao của các đường viền của bàn cờ. Trò chơi diễn ra bằng cách lượn sóng giữa hai người chơi, người chơi đen và người chơi trắng, lần lượt đặt các đá lên bàn cờ để mở rộng lãnh thổ của mình và vây hãm quân đối phương.
Cờ vây là trò chơi chiến thuật phức tạp, yêu cầu sự tư duy chiến lược, tính toán trước, khả năng dự đoán và quyết đoán. Nó đã trở thành một trò chơi cờ phổ biến trên toàn thế giới, thu hút người chơi từ các lứa tuổi và trình độ khác nhau.
Lịch sử của cờ vây
Cờ vây tiếng Hán 围棋 (vây kỳ) là một trò chơi dạng chiến lược dành cho 2 người. Trong đó mục tiêu là bao vây nhiều lãnh thổ hơn đối thủ. Trong tiếng Anh, cờ vây gọi là “go”, được mượn trực tiếp từ tiếng Nhật “igo”. Thực chất trò chơi này đã được phát minh ở Trung Hoa hơn 2.500 năm trước. Và cũng được công nhận là trò chơi bảng lâu đời nhất duy trì đến hôm nay.
Theo thời gian, có rất nhiều câu lạc bộ, liên đoàn cờ vây đã được thành lập. Tính đến giữa năm 2008, có khoảng trên 40 triệu người chơi cờ vây trên toàn thế giới. Một phần rất lớn sống ở khu vực Đông Á. Tính đến tháng 12.2015, Liên đoàn cờ vây quốc tế đã có khoảng 75 quốc gia và 4 tổ chức hiệp hội thành viên.
Tính riêng tại Việt Nam, số lượng người thích cờ vây cũng rất đông đảo. Nếu muốn tìm hiểu cách chơi cờ vây ra sao thì tìm hiểu ngay nhé.
Hiểu cơ bản về cờ vây
Bàn cờ vây
Bàn cờ vây gồm các đường thẳng dọc cắt với đường thẳng ngang tạo thành những ô vuông và giao điểm. Trên thế giới hiện nay phổ biến là các bàn cờ: 9×9, 13×13 và 19×19 (đơn vị tính là số ô vuông).
Theo quan niệm của văn hóa phương Đông, bàn cờ 19×19 ô vuông (tức 361 giao điểm) là tượng trưng cho 361 ngày trong năm (tính theo lịch Âm) và 4 góc bàn cờ sẽ tượng trưng cho 4 mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông.
Với người mới bắt đầu, bạn nên chơi cờ vây trên bàn cờ 9×9 sẽ dễ dàng nắm bắt các chiến thuật cơ bản. Sau đó mới tăng dần lên phiên bản cấp cao hơn.
Quân cờ vây
Quân cờ trong cờ vây được chia làm 2 loại là Đen và Trắng. Mỗi bàn cờ sẽ có tổng cộng khoảng 400 quân (chia đều cho trắng và đen), vừa đủ để đặt vào tất cả các điểm giao nhau trên mọi loại bàn cờ.
Quy tắc chơi cờ vây cơ bản
Trước khi học cách chơi cờ vây, bạn cần hiểu một số quy tắc cơ bản dưới đây:
– Điều 1: Khi bắt đầu trận đấu, trên bàn cờ sẽ không có bất kỳ một quân nào. Người cầm quân Đen được phép đi trước quân Trắng.
– Điều 2: Bạn có thể đặt quân cờ vào bất kỳ giao điểm nào mà bạn muốn. Tuy nhiên, tuyệt đối Không được đặt vào giữa hay trên cạnh của ô vuông và chỉ được đặt quân trong phạm vi của bàn cờ mà thôi.
– Điều 3: Khi bạn đặt quân cờ xuống bàn cờ là không được phép đi lại. Trừ trường hợp bị ăn quân.
– Điều 4: Sau khi đặt 1 quân cờ xuống bàn thì lượt của bạn sẽ kết thúc và đến lượt của đối thủ (hoặc ngược lại). Nếu bên nào vi phạm đặt từ 2 quân trở lên trong một lượt đi sẽ bị xử thua.
– Điều 5: Khi đến lượt của mình, người chơi có thể bỏ lượt không đi. Khi cả 2 người chơi cùng bỏ lượt thì ván cờ sẽ kết thúc. Thắng thua được định đoạt bằng cách đếm số quân cờ được đặt trên bàn cờ. Người chơi nào có số quân cờ được đặt nhiều hơn là giành chiến thắng.
Cách chơi cờ vây bạn cần biết
Chấp quân
Người chơi cờ vây có nhiều trình độ khác nhau. Nếu là người chơi giỏi hơn, bạn có thể chơi chấp quân với người kém hơn, giúp cho cách chơi cờ vây thêm công bằng, thú vị hơn. Thông thường, số quân chấp nhiều nhất là 9 quân và người chơi kém hơn sẽ chơi quân màu Đen đi trước. Những quân được chấp thường có một số vị trí xác định trên bàn cờ. Sau khi những quân cờ này được đặt lên bàn cờ, quân trắng bắt đầu nước đi đầu tiên.
Đất và mục tiêu của ván cờ
Mục đích cuối cùng của chơi cờ vây là bạn cố gắng giành được càng nhiều đất càng tốt. Đất là số giao điểm trống trên bàn cờ mà quân mình bao vây được (có thể tính trong phạm vi giữa quân mình với các cạnh biên của bàn cờ).
Nếu thấy đã chiếm hết đất trong khả năng của mình thì người chơi có thể bỏ lượt. Khi cả 2 người chơi đều bỏ lượt thì ván đấu sẽ kết thúc và bắt đầu đếm đất để quyết định thắng thua.
* Lưu ý: Quân Trắng sẽ được cộng 5.5 đến 6.5 Đất tùy giao ước trước trận đấu vì bị chịu thiệt thòi là bắt đầu sau quân Đen.
Khí và luật ăn quân
– Khí của quân cờ
Trước tiên, bạn cần biết khái niệm khí của mỗi quân cờ. Khi một quân cờ được đặt xuống tại vị trí bất kỳ trên bàn cờ thì tất cả các giao điểm nằm sát theo chiều ngang và dọc của quân cờ đó (không tính giao điểm nằm chéo) là Khí của nó.
Mỗi quân cờ đứng ở giữa bàn thường sẽ có 4 Khí, đứng ở biên có 3 Khí và đứng ở góc có 2 Khí. Nếu một quân hoặc một nhóm quân không còn Khí, quân đó hoặc nhóm quân đó sẽ bị bắt và đưa ra khỏi bàn cờ.
Nếu có một quân/nhóm quân chỉ còn một Khí, điều đó có nghĩa là nó đang bị đe dọa và quân/nhóm quân đó sẽ bị đối phương bắt ngay sau nước đi tiếp theo (gọi là “Đả Cật”).
Đặc biệt: Bạn có thể đặt nhiều quân cờ sát vào nhau để mở rộng Khí. Tuy nhiên, những quân cờ nằm ở vị trí chéo (ví dụ A và B) thì sẽ không mở rộng khí cho nhau dù đang được đặt sát nhau.
– Luật ăn quân
- Mỗi quân cờ của địch đặt vào ô Khí quân cờ của mình thì quân cờ của mình sẽ mất ô Khí đó.
- Bất kỳ quân cờ nào không còn ô Khí sẽ lập tức bị loại khỏi ván đấu.
– Điểm hết Khí:
- Nếu vị trí đó còn Khí thì ta có thể đặt cờ vào.
- Nếu tại vị trí muốn đặt quân là điểm hết Khí nhưng lại là điểm nối quân của mình thì vẫn được phép đặt quân.
Ví dụ: Điểm tam giác là điểm hết khí của đen nên quân đen sẽ không được phép đặt vào. Nhưng đây lại là điểm nối quân của trắng nên quân trắng được phép đặt.
Ngoại lệ: Bạn vẫn được phép đặt vào điểm hết Khí trong trường hợp có thể ăn được quân đối phương. Ở minh họa bên dưới, khi quân đen đi vào các vị trí tam giác thì những quân trắng bị hết Khí sẽ bị loại khỏi ván đấu.
Tạo Mắt cho các quân cờ
Mắt: Là điểm hết Khí (hay giao điểm) được quân ta bao vây xung quanh và cũng là nơi đối phương không được phép đặt quân vào.
Trường hợp có 1 mắt: Nếu bạn có thể bao vậy toàn bộ đám quân địch chỉ có một mắt như hình bên dưới thì có thể ăn tất cả bọn chúng.
Trong trường hợp có 2 mắt trở lên: Ví dụ như hình bên dưới, bạn có 2 mắt là A và B thì dù trắng có bao vây hết đám quân của đen và đặt một quân vào một mắt bất kỳ (A hoặc B) thì quân đen vẫn còn một mắt để vận Khí. Ngay lập tức quân trắng vừa đặt vào đó sẽ bị loại và quân đen vẫn sẽ sống.
Kiếp
Khi bạn bắt 1 quân đôi khi sẽ xảy ra trường hợp bên Đen có thể chơi ở điểm B và bắt bên Trắng điểm A. Tiếp theo, đến lượt đi của bên tTắng. Lúc này, bên Trắng lại có thể đặt quân tại điểm A và bắt bên Đen. Điều này dẫn tới việc quay lại tình huống như ban đầu, gọi là “Kiếp”.
Để tránh điều này lặp lại, người ta đặt ra một quy tắc là “Kiếp”. Nghĩa là không được phép lặp lại một trạng thái (vị trí quân và lượt đi) đã có trước đây ở bàn cờ, trừ trường hợp 2 người cùng nhường lượt đi.
Nếu bên Đen bắt bên Trắng ở A, bên Trắng không được phép bắt lại bên Đen ngay lập tức mà cần phải đặt quân ở nơi nào đó khác. Điều này sẽ dẫn tới khả năng là bên Đen sẽ đặt tiếp quân tại B để tránh bị bên Trắng bắt. Nếu bên Đen không đi nước nào khác, bên Trắng có thể bắt lại quân Đen, bởi vì bây giờ, vị trí trên bàn cờ đã thay đổi, không giống như trước.
Đe dọa kiếp
Nếu bị “Kiếp” trong những tình huống quan trọng đe dọa đến nhóm quân lớn, bạn có thể đặt quân của mình vào những ô có thể “Đả Cật” các đám quân lớn quân đối phương mà thực tế quân của bạn sẽ chết.
Đối phương sẽ phải chọn một trong hai trường hợp. Một là ăn đám lớn của bạn và bạn ăn đám lớn mà bạn vừa chẹt. Hai là ăn quân mà bạn vừa chẹt để cứu đám quân của mình.
Thu quan
Thu quan diễn ra khi ranh giới của mỗi quân được hình thành nhưng vẫn có thể đi tiếp (thường là giai đoạn giữa ván đấu trở về sau). Hai người chơi sẽ bắt đầu mở rộng hay chiếm thêm đất cho mình vì lúc này đã có phòng tuyến vững chắc phía sau.
Kết thúc ván cờ
Ván cờ vây kết thúc khi cả 2 người chơi đều bỏ lượt của mình. Thắng thua được định đoạt bằng cách đếm Đất của mỗi người. Người chơi nào giành được nhiều Đất hơn sẽ giành chiến thắng.
Lưu ý: Trắng đi sau chịu nhiều bất lợi (vì phải đi sau) nên sẽ được cộng 5.5 đến 6.5 Đất tùy giao ước trước khi bắt đầu trận đấu.
>>> Xem thêm: Cách giải Rubik 3×3 nâng cao, Rubik 2×2, Rubik 4×4, Rubik tam giác
Một số mẹo chơi cờ vây thông minh
Khi đám quân bị bao vây
Ví dụ như quân Trắng đang bị bao vây, lúc này quân Đen chỉ cần đặt quân bít hết Khí của quân Trắng và đánh đòn chí mạng vào ô đánh tam giác là có thể loại bỏ hoàn toàn quân Trắng đang bị quân mình bao vây.
Còn với quân Trắng sẽ không thể chống đỡ vì dù có đặt quân vào các ô khí này cũng không thể thay đổi được gì trừ việc tặng thêm quân cho Đen.
Trong hình trên, các quân Trắng bị quân Đen bao vây hoàn toàn ở bên ngoài. Tuy nhiên, quân Trắng vẫn sống bởi vì vẫn còn Khí và quân đen không thể bít hết các ô khí này (những chỗ khoanh tròn).
Hi sinh quân
Bạn cũng có thể hi sinh vài quân cờ để làm bẫy đối thủ, mang về lợi thế cho mình. Điều này không ảnh hưởng đến thắng thua vì sau khi ván cờ kết thúc, điều chúng ta quan tâm là số Đất chiếm được chứ không phải số quân bị loại.
Tập trung chiếm đất
Như đã phân tích ở trên, bạn cố gắng chiếm càng nhiều Đất càng tốt. Dù có loại được nhiều quân cờ hơn đối thủ mà Đất chiếm ít hơn cũng sẽ bị thua. Việc chiếm nhiều Đất cũng giúp đem lại nhiều ô Khí ngăn không cho đối thủ phản đòn.
Rèn luyện kỹ năng Thu Quan
Khi đã bước vào giai đoạn Thu Quan, tình hình sẽ rất căng thẳng. Hai bên bắt đầu tranh giành từng ô đất. Hãy rèn luyện thêm kỹ năng Thu Quan để không bị đối thủ trên cơ lật ngược tình thế nhé.
Lưu ý cách tính điểm
Hãy đếm thật kỹ ô đất của mình cũng như của đối thủ. Sau đó đối chiếu kết quả với đối phương để có kết luận cuối cùng. Hãy nhớ rằng đất không được tính các quân cờ trên sân (hay bị loại) và phải cộng thêm Đất cho quân Trắng.
Lời kết
Vậy là bạn đã học được cách chơi cờ vây nhanh giỏi từ cơ bản đến nâng cao rồi nhé. Thực ra cũng không quá khó đúng không nào. Hi vọng thông tin trên sẽ giúp mọi người tiếp cận thêm một trò chơi trí tuệ quá hay, hấp dẫn nữa nha. (Nguồn: ngonaz.com)
