Với các chị em đang chuẩn bị có ý định mang bầu chắc hẳn đã nghe đến phương pháp xét nghiệm beta HCG. Nếu chưa hiểu rõ về phương pháp này, quy trình cũng như cách đọc kết quả xét nghiệm HCG. Cùng Ngonaz tìm hiểu cụ thể ra sao thì đừng bỏ qua thông tin dưới đây nhé.
Xét nghiệm beta HCG là gì?
Xét nghiệm beta HCG là gì?Xét nghiệm beta HCG là một xét nghiệm kiểm tra nồng độ beta HCG trong máu hoặc nước tiểu, từ đó xác định xem phụ nữ mang thai hay không. Nhờ phương pháp này, bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng mang thai sớm thay vì phải chờ tới những dấu hiệu rõ ràng hơn như buồn nôn, đau ngực, đầy hơi,…
Nguồn gốc của HCG được giải thích như sau: Ngay khi trứng thụ thai, làm tổ trên niêm mạc tử cung, các tế bào của nhau thai tiết ra hormone HCG (Human Chorionic Gonadotropin). HCG được sản sinh bởi tế bào trophoblast (lá nuôi) của bánh nhau nên còn được gọi là hormone thai kỳ.
HCG cũng cho phép tổng hợp estrogen và progesterone hỗ trợ nội mạc tử cung, báo hiệu khởi đầu của quá trình mang thai. Thông thường, nồng độ HCG sẽ tăng gấp đôi sau 48- 72h, đạt cực đại ở tuần thứ 8- 10. Sau đó thì sẽ giảm dần và ổn định trong suốt thai kỳ.
Công dụng của hormone HCG
– Điều hòa quá trình mang thai của chị em.
– Kích hoạt các tế bào mầm của bào thai phát triển, trưởng thành theo thời gian.
– Kích thích tiết hormone sinh dục, định hình giới tính của thai nhi.
– Ngăn sự rụng trứng theo chu kỳ thường để báo hiệu cho tử cung sẵn sàng làm tổ, cơ thể người mẹ chuẩn bị giai đoạn thai kỳ quan trọng.
Hormone HCG trong cơ thể con người gồm 2 tiểu đơn vị là Alpha và Beta.
– Đơn vị Alph HCG: Cấu trúc tương ứng với chuỗi alpha của FSH và LH (2 hormone điều hòa, kích thích sự phát triển và chức năng sinh dục của buồng trứng và tinh hoàn).
– Đơn vị Beta HCG: Có cấu trúc riêng, được biệt hóa cho hormone HCG. Vậy nên mới có tên xét nghiệm beta HCG.
Mục đích của xét nghiệm beta HCG là gì?
Xét nghiệm beta HCG dựa vào máu hoặc nước tiểu của người cần thực hiện. Nó diễn ra nhanh chóng, cho kết quả chính xác và ít bị sai lệch. Mục đích của xét nghiệm beta HCG bao gồm:
Xác định đã đậu thai hay chưa
Đây cũng là ý nghĩa quan trọng nhất của xét nghiệm beta HCG. Nhờ các chỉ số, bác sĩ có thể chẩn đoán người đó có thai từ sớm kể cả khi chưa bị chậm kinh. Điều này có ý nghĩa to lớn với các cặp vợ chồng hiếm muộn luôn mong ngóng cho em bé.
Phát hiện thai đơn hay đa thai
Ngoài ra, dựa vào nồng độ beta HCG, bác sĩ chẩn đoán được người này mang một bào thai hay nhiều bào thai. Ở giai đoạn sớm, khi nồng độ HCG tăng rất cao so với mức cùng độ tuổi thai thì có thể nghi ngờ đa thai. Nhưng vẫn cần kết hợp với siêu âm thai thì mới đưa ra kết luận cuối cùng.
Phát hiện thai ngoài tử cung, dị tật
Xét nghiệm beta HCG xác định được sớm thai ngoài tử cung, thai chết lưu nhưng cần kết hợp với siêu âm thai để biết chính xác. Ngoài ra còn có thể tầm soát hội chứng Down của thai nhi, phát hiện các bệnh lý liên quan đến tế bào nuôi ở nhau thai, bệnh lý ở tử cung, buồng trứng,…
Xét nghiệm beta HCG thời điểm nào là tốt nhất?
Chắc hẳn nhiều chị em cũng băn khoăn không biết xét nghiệm beta HCG thời điểm nào sẽ cho kết quả chính xác nhất. Theo các bác sĩ, bạn nên xét nghiệm máu khoảng 11 ngày sau khi thụ thai và xét nghiệm bằng nước tiểu sau khoảng 12- 14 ngày sau khi thụ thai.
Hầu như các trường hợp đã thụ thai thành công thì nồng độ HCG đều tăng cao. Nhưng để chắc chắn, chị em nên thực hiện xét nghiệm này sau khi chậm kinh.
Ngoài ra, để kiểm soát tốt thai kỳ và phát hiện sớm những bất thường của thai ở giai đoạn đầu, bác sĩ có thể cho thai phụ xét nghiệm beta HCG nhiều lần để sớm có hướng xử lý.
Quy trình xét nghiệm beta HCG chi tiết nhất
Xét nghiệm beta HCG sẽ tiến hành kiểm tra mẫu máu hoặc mẫu nước tiểu. Cả hai đều cho kết quả nhanh cùng độ chính xác cao.
Quy trình xét nghiệm máu
- Bước 1: Trước tiên, bệnh nhân không cần phải nhịn ăn khi làm xét nghiệm.
- Bước 2: Nhân viên xét nghiệm chuẩn bị sẵn ống nghiệm chứa chất chống đông heparin, EDTA hoặc ống không chứa chất chống đông.
- Bước 3: Sau đó thì dùng miếng bông tẩm cồn sát trùng vùng da nhỏ dưới cánh tay hoặc khuỷu tay của bệnh nhân.
- Bước 4: Tiếp đến nhân viên đâm kim vào tĩnh mạch tại cánh tay để rút máu. Trường hợp bệnh nhân không nổi rõ mạch, nhân viên có thể quấn dải cao su đàn hồi phía trên cánh tay để giúp quá trình rút máu tĩnh mạch được thực hiện dễ dàng hơn.
- Bước 5: Đợi khi rút đủ lượng máu cần dùng, nhân viên rút kim ra khỏi mạch. Sau đó dán băng gạc tại vùng lấy máu để tránh trường hợp chảy máu. Lượng máu được rút cho vào ống nghiệm.
- Bước 6: Trước khi vận chuyển đến trung tâm xét nghiệm, nhân viên ghi đầy đủ thông tin của bệnh nhân, bảo quả đúng điều kiện.
- Bước 7: Tại Trung tâm Xét nghiệm, mẫu máu sẽ được quay ly tâm đủ thời gian quy định, tách phần huyết tương hoặc huyết thanh.
- Bước 8: Khi đã có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ giải thích các chỉ số beta HCG.
Quy trình xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm nước tiểu cũng rất đơn giản. Bác sĩ khuyến khích lấy mẫu nước tiểu vào buổi sáng vì lúc này nồng độ beta HCG đạt đỉnh cao nhất trong ngày.
- Bước 1: Trước tiên, bạn được phát 1 ống nghiệm nhỏ. Sau đó thì bạn lấy mẫu nước tiểu vào đó.
- Bước 2: Tiếp đến, mẫu nước tiểu được ghi đầy đủ thông tin của bệnh nhân rồi chuyển đến trung tâm xét nghiệm.
- Bước 3: Mẫu nước tiểu được phân tích bằng kỹ thuật sắc ký miễn dịch.
- Bước 4: Cuối cùng, bác sĩ sẽ đọc kết quả cho bệnh nhân.
Một cách khác cũng có thể dùng nước tiểu để phán đoán bạn đã mang thai hay chưa là dùng que thử thai. Bạn cũng lấy nước tiểu vào buổi sáng. Sau đó cho vào cốc rồi nhúng que thử thai đúng theo hướng dẫn sử dụng. Sau khoảng 5 – 10 phút, kết quả sẽ hiện lên ở que thử thai. Với que thử thai, bạn có thể dùng bất cứ khi nào khi thấy chậm kinh hoặc nghi ngờ đang mang thai.
Cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG chính xác nhất
Dựa vào kết quả và các chỉ số của nồng độ HCG có trong máu hay nước tiểu, bác sĩ sẽ giải thích cụ thể bệnh nhân đã mang thai hay chưa.
Xét nghiệm máu
Khi nhận kết quả xét nghiệm máu sẽ có các trường hợp sau:
– Nếu nồng độ HCG dưới 5 mIU/ml: Âm tính với thai kỳ, nghĩa là bạn không có thai.
– Nếu nồng độ HCG trên 25 mIU/ml: Dương tính với thai kỳ nghĩa là bạn đã có thai.
– Nếu nồng độ HCG nằm trong khoảng 5 – 25 mIU/ml: Chưa thể kết luận có thai hay không. Bạn cần làm thêm các xét nghiệm khác và theo dõi chỉ số HCG có tăng lên trong những ngày tiếp theo không. Để cho kết quả chính xác, bạn nên tiến hành xét nghiệm máu khoảng 2 tuần sau khi quan hệ tình dục.
Xét nghiệm nước tiểu
Bạn có thể đọc kết quả xét nghiệm beta HCG dựa vào cách vạch hiển thị trên que thử:
– Nếu xuất hiện 1 vạch hồng (hoặc dấu “ – “): Âm tính với thai kỳ có nghĩa là bạn không có thai.
– Nếu xuất hiện 2 vạch hồng ( hoặc dấu “ + “): Dương tính với thai kỳ có nghĩa là bạn đang có thai.
– Nếu không hiển thị vạch: Không thể kết luận có thai hay là không.
Như vậy dựa vào cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG như trên, bạn có thể xác định được bản thân đang mang thai hay không.
Câu hỏi liên quan xét nghiệm beta HCG
– Xét nghiệm beta HCG có chính xác không?
Theo nghiên cứu, 97% trường hợp có kết quả xét nghiệm beta HCG chính xác. Điều này cho thấy độ chính xác là rất cao, tuy nhiên cũng cần lưu ý không phải mọi trường hợp đều chính xác mà vẫn xảy ra sai sót. Nguyên nhân là do các yếu tố như:
- Bệnh nhân xét nghiệm quá sớm, nôn nóng muốn biết tin vui. Lúc này hàm lượng beta HCG còn quá ít sẽ dẫn đến hiện tượng âm tính giả.
- Kết quả xét nghiệm sai lệch do mẫu xét nghiệm không đạt yêu cầu.
- Bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc hoặc thực phẩm có thể làm tăng hoặc giảm hàm lượng beta HCG trong cơ thể khiến kết quả tại thời điểm xét nghiệm không chuẩn xác.
Lưu ý, nếu nồng độ beta HCG < 5mIU/ml thì vẫn chưa đủ cơ sở để kết luận người đó đang mang thai. Bác sĩ cần tiếp tục chỉ định thực hiện xét nghiệm lần 2 sau 48- 72 giờ tiếp theo để theo dõi diễn biến của nồng độ HCG có tăng lên không. Ngoài ra điều này cũng loại trừ trường hợp có thể dương tính giả.
Các loại thuốc như giảm đau, kháng sinh, tránh thai, nội tiết sẽ không ảnh hưởng đến xét nghiệm beta HCG. Trường hợp xét nghiệm chưa thể đưa ra kết luận, bạn làm thêm một vài xét nghiệm cần thiết khác.
– Xét nghiệm máu hay nước tiểu cho kết quả chính xác hơn?
Theo các bác sĩ, xét nghiệm máu tuy mất nhiều thời gian, công sức nhưng cho kết quả mang thai chính xác hơn kể cả khi bạn chưa có dấu hiệu chậm kinh. Trong khi đó, que thử thai chỉ phát hiện loại hormone này trong nước tiểu.
Bên cạnh đó, xét nghiệm máu còn giúp kiểm tra được cả tuổi thai nhi, tình trạng dị tật bất thường, mang thai ngoài tử cung. Trong khi, xét nghiệm nước tiểu bằng que thử thai chỉ kiểm tra sự thụ thai thành công hay là không.
Dùng que thử thai có thể dẫn tới hiện tượng dương tính giả, nghĩa là bạn không hề mang thai nhưng kết quả lại ra là có thai. Độ chính xác của phương pháp này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Bạn có làm đúng theo các bước hướng dẫn hay không.
- Thời điểm tiến hành xét nghiệm sau khi trứng được thụ tinh mấy ngày, trứng đã được thụ tinh và làm tổ trong tử cung chưa.
- Chất lượng của que thử thai ra sao.
Như vậy, kết quả của xét nghiệm máu có độ chính xác cao hơn so với sử dụng que thử thai. Chị em nên tiến hành xét nghiệm máu tại cơ sở uy tín để kiểm tra sự thụ thai. Ngoài ra, bạn nên chọn thời điểm xét nghiệm máu khoảng 2 tuần sau khi quan hệ và không sử dụng các chất kích thích trước khi xét nghiệm để cho kết quả chính xác nhất.
