Gen Z là một thế hệ trẻ đầy năng lượng, sự sống và lòng nhiệt huyết. Nhóm người này được định nghĩa là những người sinh ra sau thế hệ Millennials và đang bước vào giai đoạn trưởng thành và khởi đầu sự nghiệp của họ. Họ mang đến những đặc điểm và góc nhìn riêng biệt trong xã hội hiện đại. Vậy chính xác Gen Z là gì, gồm những người ở độ tuổi nào? Cùng Ngonaz tìm hiểu những thông tin tổng quan nhé.
Gen Z là gì?
Thế hệ Z, hay Gen Z, thường được xác định là nhóm người sinh ra từ năm 1995 đến năm 2012, mặc dù có sự khác biệt nhỏ trong các nguồn và tài liệu khác nhau. Phần lớn thời gian công nhận rộng rãi cho Gen Z là từ năm 1997 đến năm 2012. Họ là con cái của Gen X, thế hệ tiếp theo sau Millennials (Thế hệ Y) và trước Thế hệ Alpha.
Gen Z sinh ra và lớn lên trong một thời đại đầy công nghệ và internet phát triển mạnh mẽ. Thế hệ này còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như iGeneration, Homeland Generation, Net Gen, Digital Natives, Neo-Digital Natives, Pluralist Generation, Internet Generation, Centennials, Later-Millennials, Zoomers, Gen Wii, Gen-Tech, và nhiều tên khác.
Toàn cầu, Gen Z có ước tính khoảng 2,6 tỷ người, tương đương với khoảng một phần tư dân số thế giới. Ở Việt Nam, Gen Z chiếm khoảng 25% lực lượng lao động, tương đương với khoảng 15 triệu người.
Thế hệ Z được coi là những người trẻ mang đến những sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận thông tin, giao tiếp, tiêu dùng và làm việc. Với khả năng sử dụng công nghệ và internet từ nhỏ, họ có xu hướng sáng tạo, kỹ năng kỹ thuật số cao, và tư duy linh hoạt. Gen Z cũng được cho là có những giá trị và quan điểm riêng, có tầm nhìn xa hơn về vấn đề môi trường, đa văn hóa và công bằng xã hội.
Nguồn gốc cụm từ Gen Z
Gen Z là sự tiếp nối của Gen Y (1981-1996) và Gen X (1965-1980), hai thế hệ đi trước có những đặc điểm và tầm nhìn riêng. Gen X lớn lên trong giai đoạn có nhiều bước tiến vượt bậc, như khám phá không gian và phát triển máy tính. Tuy nhiên, thế hệ này không muốn chỉ gánh vác thành tựu của thế hệ trước mà khát khao làm điều khác biệt, dẫn đến việc gọi họ là thế hệ X – thế hệ không muốn bị định hình gò bó. Thế hệ Y (Millennials) và Z tiếp theo đã nối tiếp thế hệ X.
Thuật ngữ “Gen Z” được sử dụng lần đầu tiên trong một bài viết trên Ad Age vào tháng 9 năm 2000. Vì Gen Z ra đời ngay sau Gen Y, nên được đặt tên là Gen Z. Đây là thế hệ đầu tiên sinh ra trong kỷ nguyên Internet, khác với thế hệ Y sinh ra trong quá trình hình thành và phát triển của Internet. Gen Z là thế hệ đầu tiên được sinh ra sau sự phổ cập Internet.
Phân khúc khách hàng thành các nhóm nhân khẩu học khác nhau, bao gồm Gen Z, Millennials (Gen Y) và Baby Boomers (Gen X), giúp nhà nghiên cứu thị trường hiểu rõ hơn về tâm lý khách hàng và cá nhân hóa các dịch vụ. Thế hệ Alpha được kỳ vọng sẽ tiếp nối sau Gen Z và có tiềm năng phát triển đáng kể trong tương lai.
Đặc điểm của Gen Z
Thành viên Gen Z thường tiếp xúc và sử dụng công nghệ từ khi còn nhỏ. Họ rất thoải mái và chào đón sự phát triển của công nghệ, thiết bị di động, internet và mạng xã hội như Facebook, Google, Youtube, Instagram và nhiều nền tảng khác.
Gen Z có khả năng sử dụng và tìm kiếm thông tin nhanh chóng mà không cần nỗ lực nhiều, mặc dù không nhất thiết phải có kiến thức kỹ thuật số cao như thế hệ Y. Đối với Gen Z, quan trọng hơn là hiểu về công nghệ số và có khả năng tiếp cận với các dữ liệu và con số, thường có trình độ cao trong việc sử dụng công nghệ.
Mặc dù Gen Z chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng dân số, tuy nhiên, sức ảnh hưởng của họ đối với quyết định mua sắm trong gia đình không thể phủ nhận. Điều này đơn giản bởi Gen Z có khả năng tiếp cận thông tin phong phú và có khả năng phân biệt sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu của bản thân và gia đình.
Gen Z có xu hướng đánh giá thực tế hơn quảng cáo của người nổi tiếng. Thông qua các sàn thương mại điện tử, họ có thể xem xét, đánh giá chất lượng và người bán để đưa ra quyết định mua hàng.
Một sự thay đổi mới trong hành vi mua sắm của Gen Z là họ sẵn lòng trả nhiều tiền cho những sản phẩm cao cấp có giá trị lâu dài. Do đó, các doanh nghiệp đang tập trung vào việc phục vụ khách hàng tiềm năng như Gen Z để cung cấp tiện ích và thiết bị thông minh phù hợp với thói quen và sở thích của người tiêu dùng.
Hiện nay, không khó để thấy những thành viên Gen Z tự tin lên tiếng và chia sẻ quan điểm cá nhân. Họ dũng cảm phá vỡ những quy tắc và khuôn mẫu cũ, lựa chọn con đường riêng và tạo ra sự khác biệt. Hơn nữa, họ sẵn lòng chia sẻ và đối đầu với xu hướng xã hội của mình và của người khác, nhằm khuyến khích mọi người trở nên cởi mở hơn.
Nếu phong cách ăn mặc của thế hệ trước định rõ chuẩn mực, thì Gen Z hiện nay lại có xu hướng ăn mặc theo phong cách cá nhân để thể hiện cái tôi riêng. Thêm vào đó, Gen Z không quá quan tâm đến giới tính, làm cho cách ăn mặc cũng trở nên đa dạng hơn. Thế hệ Z đã mở ra nhiều xu hướng thời trang mới, đồng thời tạo ra thách thức cho các nhà kinh doanh trong ngành thời trang.
Sự khác biệt giữa Gen Z và các thế hệ khác
Sự khác biệt giữa Gen Z và các thế hệ khác là điều quan trọng để hiểu về đặc điểm và giá trị của thế hệ này. Dưới đây là một số sự khác biệt chính:
Gen Z và Millennials:
- Gen Z sinh ra sau Millennials, nên có sự khác biệt trong kinh nghiệm sống và những sự ảnh hưởng xã hội mà họ đã trải qua.
- Gen Z thích làm việc độc lập và sáng tạo hơn, trong khi Millennials thường ưa thích làm việc theo nhóm và có tinh thần hợp tác.
- Gen Z sử dụng công nghệ một cách tự nhiên và thành thạo hơn, trong khi Millennials đã trải qua sự phát triển của công nghệ trong quá trình trưởng thành.
Gen Z và Gen X:
- Gen Z có khả năng sử dụng công nghệ cao hơn và dễ dàng tiếp cận thông tin trực tuyến, trong khi Gen X đã trưởng thành trong thời kỳ công nghệ chưa phát triển mạnh mẽ.
- Gen Z có xu hướng linh hoạt và sẵn lòng thử nghiệm nhiều công việc khác nhau, trong khi Gen X thường tìm kiếm sự ổn định và tập trung vào sự nghiệp.
- Gen Z có tầm nhìn và ý thức về vấn đề xã hội và môi trường cao hơn, thường tham gia vào các hoạt động từ thiện và tạo ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng.
Gen Z và Baby Boomers:
Gen Z có quan điểm xã hội và chính trị khác biệt so với Baby Boomers, thường có tư duy mở rộng hơn về giới tính, đa văn hóa và đa nhân cách.
Gen Z thích sử dụng công nghệ và mạng xã hội để thể hiện bản thân và kết nối với bạn bè, trong khi Baby Boomers có xu hướng sử dụng công nghệ và giao tiếp truyền thống hơn.
Gen Z có nhận thức sâu sắc về vấn đề môi trường và thúc đẩy các hoạt động bảo vệ môi trường, trong khi Baby Boomers tập trung vào vấn đề kinh tế và xã hội.
Vai trò của Gen Z trong tương lai
Vai trò của Gen Z trong tương lai là vô cùng quan trọng và có sự ảnh hưởng đáng kể đến xã hội, kinh tế và công nghệ. Dưới đây là một số vai trò quan trọng mà Gen Z có thể đóng góp trong tương lai:
Sáng tạo và đổi mới
Gen Z có khả năng sử dụng công nghệ và sáng tạo cao. Họ có thể tạo ra những ý tưởng mới, ứng dụng công nghệ và đổi mới trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh doanh, giáo dục đến nghệ thuật và giải trí.
Kỹ năng công nghệ
Gen Z đã trưởng thành trong thời đại công nghệ và có kỹ năng sử dụng công nghệ tự nhiên. Họ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và áp dụng công nghệ mới, đóng góp vào sự tiến bộ của xã hội và kinh tế.
Tầm nhìn xã hội và môi trường
Gen Z thường có ý thức cao về vấn đề xã hội và môi trường. Họ quan tâm đến những vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội và công lý. Vai trò của Gen Z có thể là tạo ra những thay đổi tích cực và đóng góp vào xây dựng một xã hội bền vững và công bằng hơn.
Sự kết nối và tương tác
Gen Z có kỹ năng giao tiếp và tương tác mạnh mẽ trên mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến. Họ có khả năng kết nối và tương tác với nhau trên quy mô toàn cầu, góp phần tạo ra một thế giới kết nối mạnh mẽ và đa dạng.
Đổi mới và khởi nghiệp
Gen Z thường có tư duy khởi nghiệp và linh hoạt trong công việc. Họ có thể tạo ra các doanh nghiệp mới, thúc đẩy sự đổi mới và tạo ra cơ hội việc làm cho cả bản thân và các thế hệ khác.
Điểm yếu của nhóm Gen Z
Mặc dù Gen Z có nhiều đặc điểm tích cực, nhưng nhóm này cũng đối diện với một số điểm yếu. Dưới đây là một số điểm yếu tiềm ẩn của Gen Z:
Thiếu kinh nghiệm
Vì Gen Z đang ở giai đoạn đầu trưởng thành, nên họ thiếu kinh nghiệm thực tế trong nhiều lĩnh vực. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng giải quyết vấn đề, quản lý thời gian và xây dựng mối quan hệ trong công việc.
Sự phụ thuộc vào công nghệ
Gen Z được sinh ra trong môi trường kỹ thuật số và công nghệ, do đó, họ có xu hướng sử dụng công nghệ hàng ngày. Tuy nhiên, việc quá phụ thuộc vào công nghệ có thể ảnh hưởng đến khả năng tương tác trực tiếp và giao tiếp trực tiếp trong một số tình huống.
Khoảng cách với thế giới thực
Với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội và công nghệ, Gen Z có thể dễ dàng lạc quan điểm thực tế và kháng cự sự thay đổi. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thích ứng và xử lý tình huống trong cuộc sống và công việc.
Sự phụ thuộc vào phản hồi ngay lập tức: Gen Z thường có kỳ vọng về sự phản hồi nhanh chóng và tức thì từ công việc, xã hội và môi trường sống. Khi không nhận được phản hồi ngay lập tức, họ có thể trở nên bất mãn và thiếu kiên nhẫn.
Khả năng tập trung hạn chế: Với nhiều yếu tố gây phân tâm như điện thoại di động, mạng xã hội và thông tin trực tuyến, Gen Z có thể gặp khó khăn trong việc tập trung và duy trì sự chú ý trong công việc hoặc học tập.
Gen Z cần làm gì để phát triển bản thân?
Để phát triển bản thân, Gen Z có thể thực hiện một số hoạt động và thay đổi trong cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một số gợi ý để Gen Z có thể làm để phát triển bản thân:
Học tập liên tục
Để thích ứng với môi trường thay đổi nhanh chóng, Gen Z cần chú trọng vào việc học tập và tự phát triển kiến thức và kỹ năng mới. Họ có thể tham gia các khóa học trực tuyến, đọc sách, và tìm kiếm các nguồn học tập miễn phí trên Internet.
Xây dựng mạng lưới xã hội
Mạng lưới xã hội có vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ và kết nối với những người có cùng đam mê và mục tiêu. Gen Z nên tận dụng các cơ hội giao tiếp, tham gia các nhóm chuyên môn, hội thảo và sự kiện để mở rộng mạng lưới cá nhân và chuyên môn của họ.
Phát triển kỹ năng mềm
Kỹ năng mềm như lãnh đạo, giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề là rất quan trọng trong sự nghiệp và cuộc sống. Gen Z nên tập trung vào việc phát triển và cải thiện các kỹ năng này thông qua các hoạt động như làm việc nhóm, tham gia các dự án tình nguyện và tương tác xã hội.
Thử sức trong lĩnh vực mới
Gen Z nên dám thử sức và khám phá những lĩnh vực mới, ngay cả khi đó không phải là đam mê ban đầu của họ. Việc thử sức trong nhiều lĩnh vực giúp họ khám phá tiềm năng bản thân và phát triển các kỹ năng đa dạng.
Xây dựng ý thức về tài chính
Gen Z nên tập trung vào việc xây dựng ý thức tài chính, tiết kiệm và đầu tư cho tương lai. Họ nên học cách quản lý tiền bạc một cách khôn ngoan và đề cao việc tiết kiệm để có được sự ổn định tài chính trong tương lai.
Tạo thói quen làm việc có tổ chức
Gen Z nên học cách quản lý thời gian và xây dựng thói quen làm việc có tổ chức để tăng hiệu suất và đạt được mục tiêu. Họ có thể sử dụng các công cụ quản lý thời gian, lập lịch và ưu tiên công việc để tổ chức công việc một cách hiệu quả.
Thúc đẩy sáng tạo và tư duy đổi mới
Gen Z nên khuyến khích và phát triển tư duy sáng tạo và khả năng đổi mới. Họ có thể tham gia vào các hoạt động tạo ý tưởng, thử nghiệm các dự án sáng tạo và tìm kiếm cách giải quyết vấn đề một cách đột phá.
Nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp
Gen Z có thể khám phá khả năng kinh doanh và khởi nghiệp. Họ có thể tìm hiểu về lĩnh vực quan tâm, tìm kiếm các cơ hội khởi nghiệp và học hỏi từ những người thành công trong lĩnh vực đó.
Đặt mục tiêu và phát triển kế hoạch
Gen Z nên xác định mục tiêu cụ thể và tạo ra kế hoạch để đạt được chúng. Họ có thể chia nhỏ mục tiêu lớn thành các bước nhỏ hơn và thực hiện theo từng giai đoạn để duy trì động lực và tiến bộ.
Tự chăm sóc và giữ gìn sức khỏe tinh thần
Gen Z cần quan tâm đến sức khỏe tinh thần và tự chăm sóc bản thân. Họ có thể tìm hiểu về các phương pháp giảm stress, tập thể dục, du lịch hoặc tham gia vào hoạt động giúp giảm căng thẳng và duy trì trạng thái tinh thần tích cực.
Trong bài viết này, Ngonaz đã trình bày khái niệm về Gen Z và thông tin tổng quan về nhóm này. Với sự tự tin và tư duy tiếp cận vấn đề mới mẻ, Gen Z luôn sẵn sàng trở thành những nguồn năng lượng và đem lại sự đột phá trong mọi môi trường kinh doanh.
