Cá tầm là loại cá đặc sản đang dần được nhiều người biết đến. Khoàng vài năm trước đây để tìm được quán cá tầm ở trên địa bàn mình sống không hề đơn giản. Giờ đây, cá tầm đã được nuôi rộng, phát triển ở nhiều vùng phía Tây Bắc. Mặc dù vậy, giá bán cho một cân cá tầm tươi cũng không hề rẻ, khoảng vài trăm nghìn/cân. Loại cá này được chế biến một số món ngon như: Trứng cá tầm, lẩu cá tầm hay cá tầm nướng… Trong bài viết này không chỉ giới hạn ở món ăn, mà sẽ rất nhiều thông tin hữu ích về loại cá tầm này.
Giới thiệu về cá tầm
Cá tầm (Sturgeon) là tên gọi một loại cá có tên khoa học là Acipenser với khoảng hơn 21 loài đã tìm thấy. Cá tầm là một trong những cá cổ nhất còn tồn tại cho đến bây giờ.
Nguồn gốc và phân bổ
Loại cá này có nguồn gốc tại các vùng nước châu Á, Châu Âu và Bắc Mỹ. Cá tầm có kích thước dài (con trưởng thành) khoảng 2.5-3.5m mà bạn dễ thấy ở ngoài đời. Tuy nhiên có một số loại họ hàng có thể cân nặng đến hơn 1 tấn và dài trên 4m.
Loại cá này xuất hiện hơn 100 triệu năm trước và được chia thành 4 chủng loại, 25 loài; bao gồm cá tầm mũi ngắn, cá tầm sao, cá tầm trắng, beluga và sterlet. Một số loài chỉ sinh sống vùng nước ngọt nhưng có loại sống ở ngoài biển khơi, đến mùa đẻ trứng chúng bơi ngược về các dòng sông.
Đặc điểm của cá tầm
Tương tự như cá mập hay cá đuối, cá tầm thuộc loại không có xương. Bộ xương của chúng chỉ là sụn (điểm hấp dẫn mà mình thích). Thân cá dạng ống gồm 5 hàng xương gai (toàn là sụn), da dầy, dai, màu nhám và không có vẩy. Miệng cá nhỏ nằm ngang, không có răng, mũi dài nhọn và có râu. Màu sắc của cá tùy loài, tùy độ tuổi và tùy vào vùng nuôi.
Cá tầm là loài cá ăn ở tầng đáy, sử dụng chiếc mõm hình nêm để sục sạo lớp bùn mềm để ăn các loài động vật giáp xác và cá nhỏ.
Những loại cá tầm phổ biến
Cá tầm Nga: Đất nước Nga được mệnh danh là có loại cá tầm thượng hạng bậc nhất trên Thế giới. Cá tầm ở Nga phân bố ở Azerbaijan, Bulgaria, Georgia, Iran, Kazakhstan. Thêm nữa, chúng cũng có ở Romania, Russia, Thổ nhĩ kỳ và Ukraine cũng có loại cá này.
Cá tầm châu Âu: Hay cũng được gọi là cá tầm thông thường, cá tầm Baltic hoặc là cá tầm Đại Tây Dương. Chúng sống tại tất cả các vùng bờ biển của châu Âu. Loài này ở đây có thể dài tới 4m, hiện nay do đánh bắt quá mức nên loại cá tầm này gần như đã cạn.
Cá tầm nhỏ: Loại cá tầm này sinh sống chủ yếu tại vùng biển Đen, Caspi, Azov, Baltic, Bạch Hải, Barents, Kara và ngược dòng vào sông các con sông của Nga. Chúng được đánh giá cao do chất lượng thịt tuyệt hảo cũng như cung cấp trứng tốt nhất. Những loại cá tầm nhỏ này dài không quá 1m.
Ngoài ra còn có các loại cá tầm khác như: cá tầm sao, cá tầm hồ, cá tầm Beluga với những đặc điểm à vùng nước sống khác nhau.
Tại Việt Nam có cá tầm sapa được nuôi chủ yếu ở Sa Pa, Lào Cai, Bắc Kạn… và một số vùng phía Tây bắc. Thịt cá tầm sapa dai và có vị béo ngậy. Có 2 loại cá Sapa là nuôi lấy thịt và lấy trứng.
Trứng cá tầm có gì đặc sắc?
Qua tìm trứng cá tầm cũng có nhiều loại kèm với giá cả “trên mây”. Cá nhân mình nói trên mây bởi bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên khi biết giá bán của nó. Thịt cá tầm không phải thứ giới siêu giàu quan tâm mà là trứng cá tầm. Được xếp là một trong 10 món ăn xa xỉ nhất hành tinh khi 1kg trứng cá tầm có giá khoảng 180 triệu đồng/kg, có loại lên đến 1,8 tỷ đồng/kg (Theo Dân trí).
Được coi là vàng đen, món ăn quý tộc mỗi bữa ngốn cả cây vàng do vậy trứng cá tầm chỉ dành cho giới siêu giàu thưởng thức. Trên thế giới, trứng cá tầm ở Nga là nổi tiếng bậc nhất.
Giá bán trứng cá tầm
Qua tìm hiểu, giá trứng cá Caviar dao động từ 1.000-10.000 USD/kg tùy chất lượng, độ lớn nhỏ, sáng bóng của từng loại. Trứng cá càng to, màu sắc càng sáng bóng thì càng đắt.
Phổ biến nhất hiện nay là cá tầm Sevruga với giá cả vừa phải (dao động khoảng 1.000-2.000 USD/kg), cho trứng màu sáng đậm, hương vị tuyệt vời.
Trứng cá tầm Osetra thì có giá trị cao hơn một chút so với loại trên(dao động khoảng 3.000-5.000 USD/kg), màu nâu đậm ánh vàng, ăn rất bùi.
Trứng cá tầm Beluga cao cấp hơn cả hai loại trên với màu thường thấy là xám đậm, hạt trứng to, ăn rất thơm, có giá khoảng 8.000 USD/kg.
Cao cấp nhất là trứng cá muối vàng “Golden Caviar” có màu vàng hổ phách, loại này đắt nhất vì vô cùng quý hiếm và giá trị dinh dưỡng cũng vô cùng cao, khoảng 9.000-10.000 USD/kg.
Tại sao trứng cá tầm lại đắt đỏ?
Lý do làm cho trứng cá tầm trắng đắt đỏ là một con cá tầm trắng phải trên 20 năm tuổi mới bắt đầu có trứng.
Truy trình lấy trứng, chế biến cũng rất khắt khe và nghiêm ngặt. Cá Tầm lớn được mổ lấy trứng bằng phương pháp rạch bụng. Trứng sau khi lấy được chế biến theo 2 phương thức: muối truyền thống và muối nhiệt.
Nguồn dinh dưỡng tuyệt vời: Trứng cá tầm bổ sung rất nhiều giá trị dinh dưỡng cho cơ thể con người. Trong trứng có chứa nhiều dưỡng chất như canxi, phot-pho, protein, magie, sắt và đủ loại vitamin.
Theo các nghiên cứu khoa học, trứng cá còn có nhiều loại khoáng chất và axit amin giúp làm giảm nguy cơ trầm cảm, ngăn ngừa các bệnh về tim cũng như có tác dụng tăng lưu thông máu.
Dinh dưỡng và tác dụng thịt cá tầm
Ngoài trứng cá thì thịt cá tầm cũng chứa rất nhiều chất dinh dưỡng đặc biệt tốt cho bà mẹ đang mang thai và người già. Trong thịt cá có nhiều vitamin A, Vitamin 12, Photpho, selen và vitamin nhóm B như B6, B12, Niacin là nguồn cung cấp DHA, omega3, omega6 tự nhiên.
Sụn cá tầm được sử dụng để bào chế một số loại thuốc có lợi cho xương khớp, giúp phát triển chiều cao của trẻ em và phục hồi các khớp xương của người già.
Đặc biệt đối với các chị em phụ nữ, thịt cá tầm được coi là thần dược tự nhiên về làm đẹp vì thịt cá và sụn cá giúp trẻ hóa làn da 1 cách tự nhiên, săn sóc móng tay và mái tóc.
Cách chọn cá tầm ngon
Từ xưa đến nay, những thứ có cầu nhiều ắt sẽ có đồ lậu (cung). Cá tầm cũng không ngoại lệ. Nếu để hai con cá tầm Việt Nam và Trung Quốc so sánh bằng mắt thì khó mà phân biệt được. Tuy nhiên, các bạn cần phải để ý và quan sát kỹ từ đó bạn cũng có thể nhận biết hàng thật qua những đặc điểm sau.
– Cá tầm Trung Quốc béo và thân ngắn, màu đen nhám, mũi rất nhọn.
– Cá tầm Trung Quốc cá thường xây xước nhiều, bụng có nhiều vệt máu đỏ, lở loét và cá tầm thường nằm im bất động chứ không bơi lội. Nguyên nhân này được suy luận do quá trình vận chuyển đường dài gây ra.
– Hãy lựa chọn những cơ sở uy tín, có chất lượng để đảm bảo an toàn.
Món ngon từ thịt cá tầm
Nếu bạn đang thắc mắc cá tầm làm món gì ngon thì những gợi ý dưới đây sẽ vô cùng cần thiết. Như mình đã nói ở trên, cá tầm không có xương nên việc ăn cá rất an toàn. Thịt cá tầm rất săn chắc, cùng với chứa hàm lượng dinh dưỡng cao nên được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Tuy nhiên, trong vô số những món ngon thì hai món được đông đảo người ưa thích đó là lẩu cá tầm và cá tầm nướng.
Phần lưng cá tầm có nhiều thịt nhất thường đem nướng, phần đầu và đuôi cho vào nồi lẩu măng chua đậm đà. Hai món không còn điều gì để miêu tả thêm về độ hấp dẫn.
Món cá tầm nướng
Hiện nay, có một số cách chế biến cá tầm nướng rất ngon. Bạn có thể tham khảo cá tầm nướng muối ớt và nướng riềng mẻ. Người ta thường làm món cá tầm nướng ăn kèm rau răm và chấm muối ớt xanh.
Cách 1: Cá tầm nướng muối ớt
Nguyên liệu chuẩn bị
– Cá tầm: 1 con khoảng 2kg
– Rượu trắng
– Ớt tươi, gừng, tỏi khô
– Dầu vừng, dầu hào
– Gia vị: Đường, muối, bột ngọt, nước mắm
– Rau ăn kèm: Khế chua, xà lách, rau thơm, chuối xanh.
Cách nướng cá tầm muối ớt
Bước 1: Sơ chế cá tầm
– Cá tầm là loại da trơn, nhớt cho nên khi mua về, các bạn trần qua nước sôi rồi cạo sạch lớp màn trắng trước. Sau đó, cắt bỏ các sụn dưới bụng và bên hông cá, bỏ vay. Dùng dao rạch loại bỏ ruột cá rồi rửa lại bằng nước.
– Tiếp đến, dùng muối trắng chà xát thịt cá rồi rửa lại lần nữa cho sạch. Rồi cắt thành từng khúc cho dễ nướng cũng như vừa ăn.
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu khác
– Gừng tươi bạn đem gọt vỏ, giã nhuyễn, vắt lấy nước cốt.
– Các loại rau ăn kèm bạn đem rửa sạch, để ráo.
– Tỏi khô và ớt tươi bạn đem băm nhỏ.
Bước 3: Tẩm ướp cá tầm
– Để món cá tầm nướng được ngon, công đoạn tẩm ướp cá phải được chú ý. Sử dụng nước cốt gừng, tỏi băm, ớt băm, thêm dầu hào, hạt nêm, bột ngọt, ít đường, rượu trắng (Lượng ướp tùy thuộc vào lượng cá nướng bạn có).
– Tiếp đến, bạn đảo đểu gia vị tẩm ướp lên miếng cá và ướp trong khoảng 30 phút cho thịt cá ngấm đều gia vị.
Bước 4: Nướng cá tầm
Sử dụng bếp than hoa nướng là chuẩn bài nhất, ngoài ra nếu bạn không có thì sử dụng lò nướng đều được.
– Nếu bạn sử dụng nướng bằng lò nướng bạn làm nóng lò khoảng 10 phút rồi cho cá vào khay nướng, nướng trong 20 phút là được.
– Nếu lựa chọn nướng bằng bếp than hoa, bạn xếp cá lên vỉ, đợi khi than hồng thì cho cá lên nướng chín. Thỉnh thoảng, bạn phết nước ướp lên bề mặt để cá không bị kho và thường xuyên lật trở để cá không khét.
Bước 5: Thành phẩm
Khi cá chín vàng, bạn cho cá ra đĩa trình bày với rau thơm, xà lách, trái thơm cắt miếng. Khi ăn, bạn dùng kèm với muối ớt tiêu chanh thì rất tuyệt vời. Cá tầm nướng dai giòn sần sật quyện với mùi thơm phưng phức cùng gia vị kết hợp nước chấm.
Cách 2: Cá tầm nướng riềng mẻ
Cá tầm nướng riềng mẻ cũng tương tự như cách nướng bên trên, chỉ thay đổi chút nguyên liệu.
Nguyên liệu chuẩn bị
– Cá tầm: 1kg
– Riềng tươi: vài củ
– Sả: 3 củ
– Mẻ: 1 bát con
– Dầu ăn, hạt nêm, đường, bột ngọt, nước mắm.
Các bước thực hiện
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
– Cá tầm các bạn mua về cũng làm tương tự như bên trên.
– Riềng củ bạn đem gọt, băm nhỏ.
– Sả rửa sạch, băm nhỏ.
Bước 2: Tẩm ướp
Cho cá tầm vào tô, sau đó ướp với tỉ lệ: 3 muỗng mẻ, 2 muỗng nước mắm, 1 muỗng đường, nửa muỗng bột ngọt, giềng sả băm nhỏ. Đảo đều và tẩm ướp cá trong khoảng 30 phút cho ngấm gia vị.
Công đoạn nướng tương tự như cách trên, sử dụng lò nướng hoặc nước than hoa đều được.
Lẩu cá tầm
Món lẩu này cũng tương tự như những món lẩu khác, lâu nhất là khâu chuẩn bị và sơ chế. Cá tẩm nấu lẩu các bạn cũng sơ chế kỹ để khi ăn không còn mùi tanh. Hãy tham khảo cách nấu lẩu cá tầm sau đây.
Nguyên liệu cần
– Cá tầm: 1 con
– Xương ống
– Ớt sừng, Hành lá, thì là, gừng củ
– Bột mì
– Hành tây, hành củ khô, tỏi, cà chua
– Chanh
– Các loại rau ăn lẩu: Nấm, cần tây, cải cúc…
– Bún hoặc mì tôm.
Cách nấu lẩu cá tầm
Bước 1: Sơ chế cá
Cá tầm các bạn mua về cho vào cái khay thoa bột mì lên trên mình cá rồi vuốt dọc từ đầu đến thân cá cho sạch nhớt.
Sau đó rửa cá lại bằng nước sạch rồi cắt bỏ phần vây, mang và ruột cá.
Cắt cá thành từng khoanh vừng tầm (khoảng 3-4cm) cho vào đĩa sẵn. Còn phần đầu và đuôi cá để nấu nước lẩu.
Bước 2: Nấu nước lẩu
Cho nồi nước cùng xương ống đặt lên bếp đun sôi làm nước lẩu (đầu cá với đuôi cá cho sau). Hành khô bóc vỏ, gừng củ gọt vỏ cắt đôi, hành tây lột qua vỏ ngoài rồi rửa sạch cắt đôi.
Cho tất cả vào lò nướng hoặc đem nướng than củi đến khi thấy có mùi thơm thì đập dập cho vào nồi nước đang sôi.
Tiếp đến cho nhỏ lửa để nồi nước sôi lăn tăn.
Dùng một cái chảo khác cho ít dầu ăn đun nóng và phi hành khô cho dậy mùi thơm. Cho đầu và đuôi cá vào đảo sơ qua. Tiếp đó các bạn sốt qua cà chua cho có màu, rồi nêm 1 chút nước mắm, tiêu gia vị vừa đủ ngấm vào cá là tắt bếp.
Cho toàn bộ vào nồi nước lẩu đun thêm khoảng 15 phút để lấy vị ngọt của cá.
Nêm gia vị cho vừa ăn.
Lưu ý: trong quá trình nấu nước dùng lẩu cá tầm phải để nhỏ lửa từ quá trình ninh xương và hớt lấy bọt để giữ nước lẩu trong.
Bước 3: Sơ chế nguyên liệu khác
Ớt sừng bỏ hạt cắt nhỏ giã nhuyễn, hành lá, rau thì là đem rửa sạch. Hành lá còn lại cắt khúc nhỏ giã nhuyễn cho vào nồi nước lẩu sau khi đã nêm gia vị vừa đủ.
Lưu ý: hành và ớt phải giã bằng cối chứ không được say vì khi giã hành lá sẽ tiết ra mùi thơm và màu xanh, ớt tiết ra màu đỏ tạo nên vị và màu sắc rất đặc trưng cho món lẩu.
Bước 4: Hoàn thành
Cho nước lẩu ra nồi bếp từ rồi thưởng thức
-> Xem thêm: Cách nấu lẩu thái
Lời kết
Loại trừ trứng cá tầm giá cả hơi cao thì cá nay đã dễ dàng mua hơn trước. Mặc dù không quá đại trà như cá rô phi, cá trắm, cá chép… nhưng cá tầm cũng có một vị thế khác so với loại cá các bạn ăn thường ngày. Nói thế không phải thịt cá tầm là món gì đó quá cao sang. Nếu bạn muốn thiết đãi khách, bạn bè người thân thì những món ngon từ cá tầm sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời. Không chỉ có hai món cá tầm nướng và lẩu cá tầm đâu mà có rất nhiều nữa. Mình sẽ cập nhật thêm tại chuyên mục món ngon mỗi ngày. Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích nếu bạn đang quan tâm đến loại cá này. Chúc các bạn thành công!
